Ονομασία κατά την αρχαιότητα ενός είδους φιδιού με το δάγκωμα του οποίου, σύμφωνα με την παράδοση, αυτοκτόνησε η βασίλισσα της Αιγύπτου Κλεοπάτρα (30 π.Χ.). Το φίδι αυτό, γνωστό και ως κόμπρα της Αιγύπτου, διαβιεί στην Αφρική και στην Ασία, στην Παλαιστίνη και την Αραβία. και πρόκειται –σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική ταξινόμηση– για το είδος κόμπρας Naja haje της οικογένειας των ελαπιδών.
Η Ασπίδα της Κλεοπάτρας έχει φολίδες πάνω στο σώμα της, μαυριδερές στη ράχη και λευκές στην κοιλιά και σκούρα στίγματα διασκορπισμένα σε ολόκληρο το σώμα. Είναι φίδι δηλητηριώδες, όχι επιθετικό από τη φύση του, αλλά έτοιμο να επιτεθεί ταχύτατα όταν ενοχληθεί· το δάγκωμά του προκαλεί τον θάνατο. Η επιθετική δράση της γίνεται με ανόρθωση και διαστολή του μπροστινού μέρους του σώματος.
Για τους αρχαίους Αιγυπτίους, το φίδι αυτό ήταν σύμβολο ισχύος και χαρακτηριστικό γνώρισμα της θεάς Ίσιδος, ενώ είχε χρησιμοποιηθεί ως σύμβολο και στο στέμμα των φαραώ.
Κάποιοι ερευνητές έχουν υποστηρίξει ότι το φίδι της Κλεοπάτρας ήταν το είδος οχιάς Vipera aspis. Ωστόσο, το φίδι αυτό δεν συναντάται στην Αίγυπτο, ενώ αντίθετα είναι κοινό σε πολλά μέρη της Ευρώπης, κυρίως σε χαμηλές ορεινές περιοχές.