Ομάδα φιδιών, υποδιαίρεση της οικογένειας των κολουβριδών. Στην ομάδα αυτή υπάγονται φίδια που έχουν δηλητηριώδεις αδένες, αλλά δεν έχουν μηχανισμό εκροής του δηλητηρίου, λείπει δηλαδή ο αγωγός με τον οποίο το δηλητήριο εισχωρεί στο σώμα του θύματος. Γι’ αυτό τον λόγο είναι αβλαβή. Λέγονται και άγλυφα.
Στα αγλυφόδοντα ανήκουν πολλά κοινά γένη όπως τα Elaphe, Natrix και Coluber, κολουβρίδες.
προτερόγλυφα (proteroglypha)
κατηγορία φιδιών τών οποίων τα ιοβόλα δόντια φέρουν αύλακα για τη διοχέτευση τού δηλητηρίου στη σάρκα τής λείας και βρίσκονται στο πρόσθιο τμήμα τής άνω γνάθου.
Τα δηλητηριώδη δόντια των οποίων βρίσκονται στο πρόσθιο τμήμα της άνω σιαγόνας, γεγονός που τα καθιστά επικίνδυνα. Τα δόντια αυτά, που είναι μακρύτερα και βρίσκονται μπροστά από τα υπόλοιπα, διατρέχονται από ένα αυλάκι, μέσω του οποίου διοχετεύεται το δηλητήριο στο θύμα. Το δηλητήριο των π. φιδιών παραλύει αμέσως το θύμα τους διευκολύνοντας έτσι τη σύλληψή του.
Στην ομάδα αυτή ανήκουν και οι κόμπρες. Τα μοναδικά προτερόγλυφα φίδια που συναντώνται στην Ελλάδα είναι οι οχιές.
σωληνόγλυφα (solenoglypha)
Ομάδα ερπετών, ανάμεσα στα οποία οι κροταλίες και οι οχιές, των οποίων τα ιοβόλα δόντια, μεγαλύτερα από τ’ άλλα, παρουσιάζουν ένα μικρό αυλάκι, ανοιχτό προς την κορυφή, που συνδέεται στη βάση, με δηλητηριώδεις αδένες. Στα σωληνόγλυφα λειτουργούν μόνο δύο δόντια κατάλληλα να μεταδίνουν το δηλητήριο, και τα οποία βρίσκονται πάντοτε στο μπροστινό άκρο του γναθικού οστού. Όταν τα δόντια αυτά πέφτουν, τα αντικαθιστούν σύντομα άλλα, τα οποία βρίσκονται στη γνάθο σε διάφορα στάδια ανάπτυξης.
Στα σωληνόγλυφα, τα ιοβόλα δόντια, που σε θέση ανάπαυσης ακουμπούν στο θόλου του ουρανίσκου, με την αιχμή στραμμένη προς τα πίσω, ορθώνονται τη στιγμή που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν.
οπισθόγλυφα opisthoglypha
Ομάδα φιδιών της οικογένειας των κολουβριδών, που χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη δοντιών με ιοβόλο αυλάκι, που βρίσκεται στην πίσω επιφάνεια τους. Τα φίδια όμως αυτά δεν μπορούν να εκτοξεύσουν το δηλητήριό τους παρά μόνο στο ζωντανό θήραμα που έχουν ήδη στο στόμα τους.
Στην Ελλάδα τα φίδια του είδους είναι τα μεγαλύτερα απ’ όσα υπάρχουν στη χώρα, με μήκος σώματος που ξεπερνά το 1,5 μ.